آفت پسیل آسیایی مرکبات

محمد حيدري کارشناش ارشد حشره شناسي کشاورزي:شناخت دشمنان طبيعي پسيل آسيايي مرکبات گام مهم و ضروري جهت مديريت تلفيقي اين آفت در باغات مرکبات ميباشد. حمايت، تکثير و رهاسازي دشمنان طبيعي مؤثر امکان کنترل آفت و کاهش مصرف سموم را ميسر ميسازد. از طرف ديگر شناخت دشمنان طبيعي و زمان فعاليت آنها بهترين زمان مبارزه شيميايي را در صورتي که لازم و اجتناب ناپذير باشد مشخص می نماید .

مشخصات اصلي خسارت اين آفت بوده و در آلودگي هاي شديد، منجر به نابودي جوانه هاي نو ظهور مي-شود.
اين آفت همچنين با ترشح مقادير زيادي عسلك باعث بدشكلي برگها وكاهش ميزان فتوسنتز درگياهان آلوده ميشود. بنابراين، در زمان جستجوي پسيل مركبات روي گياه ميزبان، بايستي به شاخه هاي جوان پيچيده و کمتر رشد کرده توجه كرد. پسيل آسيايي مرکبات قادر به زندگي در شرايط دمايي بين 36 تا 54 درجه سانتيگراد است.
براساس بررسيهاي انجام شده بيشترين فراواني مراحل رشدي نابالغ و بالغ اين آفت مربوط به ارديبهشت، خرداد و تير ماه بوده است. پسيل مركبات، برخلاف بسياري از انواع پسيلهاي ديگر، هيچ گونه گال يا فرورفتگي روي برگ ايجاد نميكند. اين آفت به برگهاي تازه روئيده مركبات حمله كرده و با تزريق بزاق سمي، باعث پيچيدگي يا سوختگي انتهايي برگهاي جوان ميشود.

مديريت تلفيقي
كنترل پسيل مركبات يكي از عمليترين و موفق ترين جنبه هاي مديريتي بيماري ميوه سبزي مرکبات (شامل: تكثير پايه هاي سالم در قلمستانها، كنترل پسيل و از بين بردن منابع آلودگي اوليه) در دنيا محسوب ميشود.
دو عامل اصلي مؤثر در توليدمثل و رشد پسيل عبارت است از وجود رويش جديد درگياه و ميزبان و درجه حرارت. كنترل پسيل آسيايي مركبات مستلزم در نظرگرفتن تمام جنبه هاي برنامه تلفيقي مديريت آفت است.
كنترل زراعي
يكي از اقدامات انجام شده به عنوان بخشي از يك برنامه كنترل زراعي، حذف رشد هاي جديد تابستانه در كاشت هاي بسيار متراكم مركبات است.
كنترل شيميايي
مبارزه شيميايي عليه پسيل مركبات هم در مناطق تحت پوشش مقررات قرنطيه اي و هم در مناطقي كه عامل بيماري ميوه سبزي مرکبات وجود داشته باشد، اجتناب ناپذير است. مهمترين دورههاي مبارزه اين آفت عبارتند از مرحله مشاهده حشرات كامل پسيل مركبات در طي بازديدهاي مشاهده اي يا روي تله -هاي زرد چسبان و دوره هاي رشدي جديد ميزبان كه طي آن مراحل نابالغ در حال توسعه اند. به طوركلي، زمانيكه جمعيت پسيل روي هر سرشاخه به سه پوره و پنج بالغ برسد، جمعيت پسيل به سطح زيان اقتصادي رسيده است و در اين شرايط حفاظت جوانه هاي نو ظهور بهاري ضروري است. در مبارزه شيميايي، حشره كشهاي تماسي جهت كنترل فوري آفت و حشره كشهاي سيستميك جهت كنترل طولاني مدت آن توصيه ميشود. حشره كشهاي سيستميك براي جذب شدن به زمان نياز دارند و نبايد جهت كنترلهاي فوري استفاده شوند.
بديهي است در مبارزه شيميايي عليه پسيل مركبات، به منظور جلوگيري از گسترش مقاومت آفت به حشره كشها، بايد از تركيبات مختلف شيميايي با نحوه تأثير متفاوت استفاده شود. براي اين منظور، نبايد تركيبات داراي محل اثر مشابه بيشتر از دو بار در فصل استفاده شوند.

کنترل بيولوژيک
شناخت دشمنان طبيعي پسيل آسيايي مرکبات گام مهم و ضروري جهت مديريت تلفيقي اين آفت در باغات مرکبات ميباشد. حمايت، تکثير و رهاسازي دشمنان طبيعي مؤثر امکان کنترل آفت و کاهش مصرف سموم را ميسر ميسازد. از طرف ديگر شناخت دشمنان طبيعي و زمان فعاليت آنها بهترين زمان مبارزه شيميايي را در صورتي که لازم و اجتناب ناپذير باشد مشخص مينمايد.
تاکنون دشمنان طبيعي شامل پارازيتوييدها و شکارگرها از خانوادههاي Eulophidae، Encyrtidae، Chrysopidae، Coccinellidae و Syrphidae از استانهاي هرمزگان و سيستان و بلوچستان گزارش شده است. از جمله اين دشمنان طبيعي ميتوان به زنبور پارازيتوييد(Waterston)  Tamarixia radiata، از خانواده Eulophidae، مگس Allobachas apphirina (Wiedemann) از خانواده Syrphidae، زنبور Psyllaephagus stenopsyllae (Tachikawa) از خانواده Encyrtidae اشاره کرد.